2021eko urriaren 19tik 21era Larisa Shepitko zuzendari ukrainarrari eskainitako film zikloa proiektatuko da Art House Zinema aretoan, Neguko eguzkia izenburupean. Azken egunean, Larisa Shepitkoren lanari buruzko hitzaldia izango da Neus Sabateren eskutik. Zinemakumeak gara! Elkarteak antolatu du bere 26. edizioa dela eta.
Doako sarrera telefonoz erreserbatu ondoren (Tel.: 94 415 50 97) proiekzioaren egunean bertan, 9:00etatik saioa hasi baino ordubete lehenago arte. Pertsona bakoitzeko gehienez bi eserleku erreserbatu ahal izango dira, eta horiei zenbaki bat esleituko zaie. Nahitaezko maskara erabiltzea.
NEGUKO EGUZKIA
Zinemakumeak gara! Ekimenaren 26. edizioa dela eta, Bilboko Emakumeek zuzendutako Zinema Erakusketak Larisa Shepitko (Artemovsk, 1938) zinemagile ukraniaren ondarea aldarrikatzera gonbidatzen gaitu. Zinemagile hori Andréi Tarkovski eta Serguéi Paradzhánov egileen eskutik, VGIK Eskola ospetsuko 50eko hamarkadan sortutako bi talenturik handienak. Han, Larisa Aleksandr Dovzhenko sobietar zinemaren aitzindariaren ikaslerik nabarmenena bihurtu zen.
Atzera begirako honek Errusiako Zinemaren Historiako figura nagusi baten obran sartuko gaitu, “Krylya” eta “Voskhozhdeniye” filmen proiekzioaren bidez. Film giltzarri horiek Larisaren bizitza amaitu zuen trafiko-istripuaren ondorioz bortizki eten zen filmografia labur bat ireki eta ixten dute, bere film anbiziotsuena izango zenaren aurreprodukzioan: Valentin Rasputinen “Matiorari agur” eleberriaren egokitzapena.
Ziklo honen azken egunean, “Larisa”, Elem Klimov errusiar zinemagileak (“Masakrea: Zatoz eta ikusi”) bere adiskidea eta bikotea izan zenari eskaini zion post mortem poema filmikoaren proiekzioa eta Neus Sabaték aurkeztutako Larisa Shepitkoren karrera zinematografikoari buruzko hitzaldi bat egingo du. Sabaté Elias Querejeta Zine Eskolaren Komisariotza Filmikoan eta Ikus-entzunezkoetan masterra du, eta UPV/EHUko Gizarte Komunikazioan masterra, 1978an Donostiako Zinemaldian Emakumeek zuzendutako Zinema Zikloari buruzko azken lanarekin.
Asteartea, urriak 19, 19:00
«Alas»
Larisa Shepitko
Sobietar Batasuna. 1966. 85 min. JBA.
Jatorrizko izenburua: Krylya
Zuzendaritza: Larisa Shepitko
Gidoia: Valentin Yezhov, Natalya Ryazantseva
Musika: Roman Ledenev
Argazkigintza: Igor Slabnevich
Aktoreak: Maya Bulgakova, Sergei Nikonenko, Zhanna Bolotova, Pantelejmon Krymov, Leonid Dyachkov, Vladimir Gorelov, Yuri Medvedev, Nikolai Grabbe, Zhanna Aleksandrova, Rimma Markova, Arkadi Trusov
Sinopsia
Nadezhda Petrovna, Bigarren Mundu Gerrako hegazkin sobietarren pilotu ospetsu eta estalinistaren erretratu liluragarria. Gerra ostean probintzietako eskola batean irakasle gisa egindako lana da filmaren ardatza, eta eguneroko bizitzari pertsonaia anonimo gisa aurre egiteko dituen zailtasunak, bere iragana ahazteko eta bake garaian bizitza lasai bat onartzeko gai ez den pertsonaia anonimo gisa.
Bere lehen film luzea zela eta, Errusiako Zinematografia Institutu Nazionalean graduatu ondoren (VGIK) -zeinean 1963an lizentziatu zen, 22 urte zituela, bere opera prima “Znoy”-rentzako karrera-amaierako sari batekin-, Shepitkok Maya Bulgakova errusiar aktore gogoangarrian finkatu zuen bere helburua. “Krylya” (Hegoak) filmean, borroka pilotu errusiar heroiko baten interpretazio zoragarria eskaintzen du Bulgakovak, guda ostean eskola zuzendari gisa bizimodu lasaia eta etsigarria bizi duena. Protagonistaren etsipena sotilki erretratatuz, ganbera-lan soil eta dotore batekin, Shepitko Nikita Khrushcheven agintepean azaleratzen ari zen sobietar zinema berriaren ahots garrantzitsuenetako bat bezala aurkitu zen.
Asteazkena, urriak 20, 19:00
«La ascensión»
Larisa Shepitko
Sobietar Batasuna. 1977. 109 min. JBA.
Jatorrizko izenburua: Voskhozhdeniye
Zuzendaritza: Larisa Shepitko
Gidoia: Yuri Klepikov, Larisa Shepitko (Vasili Bykov-en “Sotnikov” eleberrian oinarritua)
Musika: Alfred Schnittke
Argazkigintza: Vladimir Chukhnov, Pavel Lebeshev
Aktoreak: Boris Plotnikov, Vladimir Gostyukhin, Sergei Yakovlev, Lyudmila Polyakova, Viktoriya Goldentul, Anatoly Solonitsyn, Mariya Vinogradova, Nikolai Sektimenko
Sinopsia
Bigarren Mundu Gerran, bi partisano sobietar taldetik aldentzen dira, etxalde txiki batera hornidura bila joateko. Baina soldadu alemaniarrak lehenengo iritsi dira baserrira, eta, beraz, bikoteak lurralde okupatuan jarraitu beharko du, bidaia fisiko zein espiritual batean.
Larisa Shepitkoren azken filma, bere maisulana, 1977ko Berlingo Zinemaldiko Urrezko Hartzaren irabazlea eta aho batez txalotua azken sobietar zinemaren lanik bikainenetako bat bezala. Bigarren Mundu Gerrako egunik ilunenetan, bi partisanok euren tropela mantentzeko hornidura bila abiatzen dira, naziek okupatutako Bielorrusiako paisaia desafiatuz. Indar alemaniarren eskuetan erori eta heriotzarekin aurrez aurre aurkitzen direnean, patuak martirioaren eta traizioaren artean aukeratzera behartzen ditu, pelikularen drama lurtarra alegoria erlijiosoaren planora igotzen duen froga espiritual batean. Elur zuri itsutuari erabateko etsipenarekin aurre egiten dion argazki lotsagabe eta likatsu batekin, “Voskhozhdeniye” filmak poesia eta garrantzia gerraren froga urratzaileetan aurkitzen ditu.
Osteguna, urriak 21, 18:30
«Larisa»
Elem Klimov
Sobietar Batasuna. 1980. 25 min. JBA.
+ Larisa Shepitkoren lanari buruzko mintzaldia, Neus Sabaték aurkeztua (19:00etan)
Jatorrizko izenburua: Larisa
Zuzendaritza: Elem Klimov
Gidoia: Elem Klimov
Musika: Alfred Schnittke
Aktoreak: Dokumentala. Larisa Shepitko, Elem Klimov, Valentin Rasputin, Stefaniya Stanyuta, Maya Bulgakova, Aleksandr Dovzhenko.
Sinopsia
Maitasun zerga bat Larisa Shetpiko zinemagileari, bere taldeko beste bost kiderekin batera hil baitzen trafiko-istripu tragiko batean 1979an, 40 urte zituela.
Neus Sabaté i Barrieras (Vallbona d’Anoia, 1994)
Ikus-entzunezko Komunikazioan graduatua da Tarragonako Rovira i Virgili Unibertsitatean (2018), non Komunikazio Ikasketen Sailean lan egin zuen ikerketa akademikoko lanetan. Elias Querejeta Zine Eskolaren Komisariotza Filmiko eta Ikus-entzunezkoen Masterreko (2019) lehen promozioan parte hartu zuen, eta bertan ‘Zinemaldia 70: Todos las Historias posibles’ ikerketa-taldean sartu zen, Donostiako Zinemaldiaren artxibo dokumentala aztertzeko helburuarekin. EHUko Gizarte Komunikazioko Unibertsitate Masterrean Ohorezko Matrikularekin graduatua (2021), 1978an Donostiako Zinemaldian Emakumeek zuzendutako Zinema Zikloari buruzko azken lanarekin, zinemaldien ikasketen eta zinema-erakustaldi feministaren inguruko ikerketarekin jarraitzen du.
Esparru akademikotik harago, hainbat funtzio bete ditu zinema-jaialditan, hala nola Donostiako Zinemaldian, Punto de Vista jaialdian, REC – Tarragonako Nazioarteko Zinemaldian eta Zoom – Kataluniako Ikus-entzunezko Edukien Nazioarteko Jaialdian, hala industria-, ekoizpen- eta protokolo-arloetan; kolektiboki komisariatu ditu Otras Luces bideoarte-erakusketa (Iruñea, 2018), “Eskolatik” titulu-zikloa, Tabakaleran, eta “Saharatik” 2019ko Autatalen “. Ekoizpen laguntzailea izan da ‘Miriam miente’ (Natalia Cabral eta Oriol Estrada, 2017) eta ekoizpen zuzendaria ‘Bohèmia’ (Anna Petrus, 2017) filmetan eta ‘Fins i tot els arbres escoltaven’ dokumentalean (Leandre Romeu, 2019).
ESKER ONAK: ESTUDIO MOSFILM, kopiak erakusteko eskubideak doan lagatzeagatik.
